Σάββατο 25 Ιουλίου 2015

Ιστορία και πολιτική



Με πρόσφατη, “πανηγυρική” δήλωσή του ο Μουσταφά Ακιντζί, που ξάφνιασε “ευχάριστα”, επανέφερε την ιστορία στο προσκήνιο της πολιτικής: «Κι αν εμείς το ονομάσαμε “ειρηνευτική επιχείρηση”, αναμφίβολα αυτό ήταν πόλεμος». Μια πρώτη, ανεπεξέργαστη θετική εντύπωση, πάραυτα διαψεύδεται από επόμενη δήλωση: «Την 20η Ιουλίου πρέπει να την κρίνεις από αυτή την άποψη: Ήταν μια επιχείρηση για να εμποδίσει το να ριζώσει το πραξικοπηματικό καθεστώς και η Ένωση στην Κύπρο». Οι συνειρμοί με τη γνωστή Μακαριακή ανάγνωση των γεγονότων εκείνης της εποχής είναι αναπόφευκτοι…
Οπωσδήποτε, οι ιστορικοί ισχυρισμοί που εμπλουτίζουν την πολιτική επιχειρηματολογία έχουν ιδιαίτερο βάρος στη χάραξη πολιτικών σχεδιασμών. Όταν οι ισχυρισμοί είναι αντιφατικοί, όπως οι ως άνω, η πολιτική διαχείριση του παρόντος δυσχεραίνεται. Είτε την 20η Ιουλίου ξέσπασε πόλεμος στην Κύπρο, είτε επρόκειτο για μια επιχείρηση ειδικού σκοπού, αν και όχι ειρηνευτική. Ο ειδικός αυτός σκοπός, όπως διατυπώνεται από τον Ακιντζί, ήταν να εμποδιστεί το πραξικοπηματικό καθεστώς να εγκαθιδρυθεί στην Κύπρο και, υποθέτω, να αποκατασταθεί η δημοκρατία. Ειδικό βάρος, ωστόσο, είναι προφανές, έχει στη συλλογιστική του Ακιντζί η αποτροπή της Ένωσης. Άρα, για να ενωθούν με νόημα οι δύο δηλώσεις: την 20η Ιουλίου του 1974 η Τουρκία άρχισε πολεμικές επιχειρήσεις στην Κύπρο για να αποτρέψει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Μια τέτοια ανάγνωση των ιστορικών γεγονότων ρίχνει άπλετο φως στην πολιτική των δύο πλευρών στο Κυπριακό πρόβλημα από το 1974 και μετά. Οι μεν επιτέθηκαν και συνεχίζουν να επιτίθενται, οι άλλοι αμύνθηκαν και συνεχίζουν να αμύνονται. Ωστόσο,  πρέπει να ομολογήσουμε, η ανέκαθεν ανεδαφική “προοπτική” της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα είχε πάψει να υφίσταται πολύ πριν το 1974. Το ιστορικό επιχείρημα του Ακιντζί, επομένως, για να δικαιολογήσει την “πολιτική” του πολέμου, ξέρει και ο ίδιος ότι δεν στέκει. Σήμερα, μάλιστα, τείνει να εκλείψει ακόμα και η ιστορική ανάμνηση των συζητήσεων, ουσιαστικά, για την Ένωση.
Επομένως, η Κυπριακή Δημοκρατία για τη “διάσωση” της οποίας, υποτίθεται, έλαβε χώρα ο πόλεμος του 1974, δεν κινδυνεύει πια!  Δεν χρειάζεται η Δημοκρατία αυτή τουρκικά στρατεύματα για να την προστατεύουν … από την Ελλάδα! Δυστυχώς, όσο βρίσκεται το στράτευμα της Τουρκίας στην Κύπρο, το νησί θα χρειάζεται το στράτευμα της Ελλάδας. Τα στρατεύματα αυτά μόνο κοινή συναινέσει μπορούν να αποχωρήσουν. Το ελληνικό πραξικόπημα, που ήθελε να ξεριζώσει η τουρκική στρατηγική το 1974, έδωσε τη θέση του σε ένα τουρκικό πραξικόπημα διαρκείας.
Ρεαλιστικά σκεπτόμενοι, λοιπόν, και μιλώντας, μόνο όταν οι δύο στρατοί αποσυρθούν αμοιβαία από την Κύπρο θα έχει λυθεί το Κυπριακό. Αυτή είναι η επίσημη θέση, άλλωστε, της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής της τωρινής κυβέρνησης στην Ελλάδα. Πρόκειται για τη μόνη ρεαλιστική θέση. Ωστόσο, πόσο πιθανό είναι να συμβεί αυτό; Δηλαδή, ποιος πιστεύει ότι η Τουρκία θα αποσύρει το στράτευμά της από την Κύπρο; Για ποιο λόγο να το κάνει; Ποιος μπορεί να την πιέσει; Ποιος έχει πρόθεση να την εξαναγκάσει; Κανείς!


Η Τουρκία θα θελήσει να αποσυρθεί από την Κύπρο μόνο όταν η συνταγματική τάξη, που ήλθε για να “αποκαταστήσει” στο νησί, της διασφαλίσει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως “αποκατεστημένη” θα έχει αν όχι μια τουρκική, τουλάχιστον μια φιλοτουρκική πολιτική. Ας μη γελιόμαστε: το αντίπαλο δέος, εν προκειμένω, δεν είναι η Ελλάδα. Ποτέ δεν ήταν! Ούτε καν το 1974! Το αντίπαλο δέος για την Τουρκία είναι μια ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας ο ισχυρότερος σύμμαχος δεν θα είναι, δυστυχώς, η Ελλάδα. Αν το πίστευε αυτό η Τουρκία, θα είχε αφήσει την Κύπρο ελεύθερη. Οι δύο στρατοί που στρατοπεδεύουν στην Κύπρο δεν είναι αντίπαλοι. Αντίπαλοι στην Κύπρο της Τουρκίας είναι στρατοί που δεν βρίσκονται στην Κύπρο… Η Κύπρος για την Τουρκία είναι ιστορικό ζήτημα. Η ιστορία, λοιπόν, θα επιλύσει το κυπριακό πρόβλημα. Αρκεί, βέβαια, να εμπλέκουμε την ιστορία στην πολιτική για να λύνουμε και όχι να συντηρούμε προβλήματα!